Αναστάσιμα Απολυτίκια των Οκτώ Ήχων

Τα αναστάσιμα απολυτίκια είναι στο σύνολο τους οχτώ, όσοι και 

οι ήχοι της Βυζαντινής μουσικής. 

Το εκάστοτε αναστάσιμο απολυτίκιο προηγείται από αυτό του αγίου της ημέρας.

Αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα απαράμιλλης λογοτεχνικής και ποιητικής αξίας και συγχρόνως ίσως είναι τα πιο πολυαγαπημένα τροπάρια των πιστών, τα οποία και τροφοδοτούν θεοπρεπώς και πλουσίως τις διψασμένες για αλήθεια και αληθινή χαρά ψυχές των ανθρώπων.

Το κεντρικό τους θέμα είναι η Ανάσταση του Κυρίου, και γι΄ αυτό κατέχουν κυρίαρχη θέση στον εσπερινό του Σαββάτου και τον Όρθρο της Κυριακής, (η Κυριακή είναι η μέρα εκείνη της εβδομάδος που είναι αποκλειστικά αφιερωμένη στην Ανάσταση του Κυρίου). 

Πρόκειται για κείμενα με εκπληκτικά παραστατικές εικόνες από μια συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του Χριστού, όπου περιγράφονται γεγονότα με πρωταρχική σημασία στη διδασκαλία της Εκκλησίας. 

Περιέχουν δόγματα, αλήθειες της πίστεως επενδυμένες με ποιητικό μέλος. 

Μεταδίδουν τις ίδιες αλήθειες και τα ίδια βιώματα της πρώτης Εκκλησίας στους ανθρώπους κάθε εποχής, διασώζοντας έτσι την παράδοση της Εκκλησίας. 

Βοηθούν τους πιστούς ν’ αναπτύξουν ένα θεανθρώπινο καθολικό ήθος, διότι έχουν και χωροχρονικές διαστάσεις. Μ’ αυτά τα απολυτίκια αγιάζονται οι άνθρωποι σ’ όλους τους τόπους (Αφρική, Αμερική κλπ) και σ’ όλες τις εποχές.

...................

περισσότερα εδώ

Ἦχος α'
Τοῦ λίθου σφραγισθέντος ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων, 

καὶ στρατιωτῶν φυλασσόντων τὸ ἄχραντόν σου σῶμα, 

ἀνέστης τριήμερος Σωτήρ, 

δωρούμενος τῶ κόσμω τὴν ζωήν. 

Διὰ τοῦτο αἱ Δυνάμεις τῶν οὐρανῶν, 

ἐβόων σοὶ Ζωοδότα. 

Δόξα τὴ Ἀναστάσει σου, Χριστέ, 

δόξα τὴ βασιλεία σου, 

δόξα τὴ οἰκονομία σου, 

μόνε Φιλάνθρωπε.
youtube

Ἦχος β'
Ὅτε κατῆλθες πρὸς τὸν θάνατον, 

ἡ Ζωὴ ἡ ἀθάνατος, 

τότε τὸν Ἅδην ἐνέκρωσας 

τὴ ἀστραπὴ τῆς θεότητος, 

ὅτε δὲ καὶ τοὺς τεθνεώτας 

ἐκ τῶν καταχθονίων ἀνέστησας, 

πᾶσαι αἱ Δυνάμεις τῶν ἐπουρανίων ἐκραύγαζον, 

Ζωοδότα Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν δόξα σοί.

youtube

Ἦχος γ'
Εὐφραινέσθω τὰ οὐράνια, 

ἀγαλλιάσθω τὰ ἐπίγεια, 

ὅτι ἐποίησε κράτος, ἐν βραχίονι αὐτοῦ, 

ὁ Κύριος, ἐπάτησε τῶ θανάτω τὸν θάνατον, 

πρωτότοκος τῶν νεκρῶν ἐγένετο, 

ἐκ κοιλίας ἄδου ἐρρύσατο ἡμᾶς, 

καὶ παρέσχε κόσμω τὸ μέγα ἔλεος.

youtube

Ἦχος δ'
Τὸ φαιδρὸν τῆς Ἀναστάσεως κήρυγμα, 

τοῦ Ἀγγέλου μαθοῦσαι αἱ τοῦ Κυρίου Μαθήτριαι, 

καὶ τὴν προγονικὴν ἀπόφασιν ἀπορρίψασαι, 

τοὶς Ἀποστόλοις καυχώμεναι ἔλεγον, 

Ἐσκύλευται ὁ θάνατος, ἡγέρθη Χριστὸς ὁ Θεός, 

δωρούμενος τῶ κόσμω τὸ μέγα ἔλεος.

youtube

Ἦχος πλ. α'
Τὸν συνάναρχον Λόγον Πατρὶ καὶ Πνεύματι, 

τὸν ἐκ Παρθένου τεχθέντα εἰς σωτηρίαν ἡμῶν, 

ἀνυμνήσωμεν πιστοὶ καὶ προσκυνήσωμεν, 

ὅτι ηὐδόκησε σαρκί, ἀνελθεῖν ἐν τῷ σταυρῶ, 

καὶ θάνατον ὑπομεῖναι, καὶ ἐγεῖραι τοὺς τεθνεώτας, 

ἐν τῇ ἐνδόξω Ἀναστάσει αὐτοῦ.

youtube

Ἦχος πλ. β'
Ἀγγελικαὶ Δυνάμεις ἐπὶ τὸ μνήμά σου, 

καὶ οἱ φυλάσσοντες ἀπενεκρώθησαν, 

καὶ ἵστατο οἱ Μαρία ἐν τῷ τάφω, 

ζητοῦσα τὸ ἄχραντόν σου σῶμα. 

Ἐσκύλευσας τὸν Ἅδην,

μὴ πειρασθεὶς ὑπ' αὐτοῦ, 

ὑπήντησας τῇ Παρθένῳ, 

δωρούμενος τὴν ζωήν, 

ὁ ἀναστὰς ἐκ των νεκρῶν, 

Κύριε δόξα σοί.

youtube

Ἦχος βαρὺς
Κατέλυσας τῷ Σταυρῷ σου τὸν θάνατον, 

ἠνέῳξας τῷ Λῃστῇ τὸν Παράδεισον, 

τῶν Μυροφόρων τὸν θρῆνον μετέβαλες, 

καὶ τοῖς σοῖς Ἀποστόλοις κηρύττειν ἐπέταξας· 

ὅτι ἀνέστης Χριστὲ ὁ Θεός, 

παρέχων τῷ κόσμῳ τὸ μέγα ἔλεος.

youtube

Ἦχος πλ. δ'
Ἐξ ὕψους κατῆλθες ὁ εὔσπλαγχνος, 

ταφὴν καταδέξω τριήμερον, 

ἵνα ἡμᾶς ἐλευθερώσῃς τῶν παθῶν. 

Ἡ ζωὴ καὶ ἡ Ἀνάστασις ἡμῶν, 

Κύριε δόξα σοι.
youtube

Σέ τόν ἀναβαλλόμενον, τό φῶς ὥσπερ ἱμάτιον...

Σὲ τὸν ἀναβαλλόμενον, τὸ φῶς ὥσπερ ἱμάτιον, 

καθελὼν Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ξύλου, σὺν Νικοδήμῳ, 

καὶ θεωρήσας νεκρὸν γυμνὸν ἄταφον, 

εὐσυμπάθητον θρῆνον ἀναλαβών, ὀδυρόμενος ἔλεγεν· 

Οἴμοι, γλυκύτατε Ἰησοῦ! 

ὃν πρὸ μικροῦ ὁ ἥλιος ἐν Σταυρῷ κρεμάμενον θεασάμενος, 

ζόφον περιεβάλλετο, καὶ ἡ γῆ τῷ φόβῳ ἐκυμαίνετο, 

καὶ διερρήγνυτο ναοῦ τὸ καταπέτασμα· 

ἀλλ’ ἰδοὺ νῦν βλέπω σε, δι’ ἐμὲ ἑκουσίως ὑπελθόντα θάνατον· 

πῶς σε κηδεύσω Θεέ μου; 

ἢ πῶς σινδόσιν εἱλήσω; 

ποίαις χερσὶ δὲ προσψαύσω, τὸ σὸν ἀκήρατον σῶμα; 

ἢ ποῖα ᾄσματα μέλψω, τῇ σῇ ἐξόδῳ Οἰκτίρμον; 

Μεγαλύνω τὰ Πάθη σου, ὑμνολογῶ καὶ τὴν Ταφήν σου, 

σὺν τῇ Ἀναστάσει, κραυγάζων· 

Κύριε δόξα σοι.

youtube

Ο Μεγάλος «Ξένος» (δός μοι τοῦτον τόν ξένον)

Τὸν ἥλιον κρύψαντα τὰς ἰδίας ἀκτίνας,
καὶ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ διαρραγέν, τῷ τοῦ Σωτῆρος θανάτῳ,
ὁ Ἰωσὴφ θεασάμενος, προσῆλθε τῷ Πιλάτῳ καὶ καθικετεύει λέγων·
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐκ βρέφους ὡς ξένον ξενωθέντα ἐν κόσμῳ· 

δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ὁμόφυλοι μισοῦντες θανατοῦσιν ὡς ξένον·
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ξενίζομαι βλέπειν τοῦ θανάτου τὸ ξένον·
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅστις οἶδεν ξενίζειν τοὺς πτωχούς τε καὶ ξένους·
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν Ἑβραῖοι τῷ φθόνῳ ἀπεξένωσαν κόσμῳ·
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ἵνα κρύψω ἐν τάφῳ, ὃς ὡς ξένος οὐκ ἔχει τὴν κεφαλὴν ποῦ κλῖναι·
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ἡ Μήτηρ καθορῶσα νεκρωθέντα ἐβόα·
Ὦ Υἱὲ καὶ Θεέ μου, εἰ καὶ τὰ σπλάγχνα τιτρώσκομαι,
καὶ καρδίαν σπαράττομαι, νεκρόν σε καθορῶσα,
ἀλλὰ τῇ σῇ ἀναστάσει θαρροῦσα μεγαλύνω.
Καὶ τούτοις τοίνυν τοῖς λόγοις δυσωπῶν τὸν Πιλᾶτον
ὁ εὐσχήμων λαμβάνει τοῦ Σωτῆρος τὸ σῶμα,
ὃ καὶ φόβῳ ἐν σινδόνι ἐνειλήσας καὶ σμύρνῃ, κατέθετο ἐν τάφῳ
τὸν παρέχοντα πᾶσι ζωὴν αἰώνιον καὶ τὸ μέγα ἔλεος.

youtube

Μεταγραφή

Τον ήλιο που έκρυψε τις ίδιες του τις ακτίνες 

και το καταπέτασμα του ναού που διερράγη, λόγω του θανάτου του Σωτήρος, 

ο Ιωσήφ όταν τα είδε, προσήλθε στον Πιλάτο και θερμά ικετεύει λέγοντας: 

Δώσε μου αυτόν τον ξένο, που από βρέφος σαν ξένος φιλοξενήθηκε στον κόσμο. 

Δώσε μου αυτόν τον ξένο, που οι ομόφυλοι από μίσος τον θανατώνουν σαν ξένο. 

Δώσε μου αυτόν τον ξένο, που με ξενίζει να βλέπω του θανάτου του το παράξενο. 

Δώσε μου αυτόν τον ξένο, που ήξερε να φιλοξενεί τους πτωχούς και τους ξένους. 

Δώσε μου αυτόν τον ξένο, που οι Εβραίοι από φθόνο τον απεξένωσαν από τον κόσμο. 

Δώσε μου αυτόν τον ξένο, για να κρύψω σε τάφο, που σαν ξένος δεν είχε που να γείρει το κεφάλι. 

Δώσε μου αυτόν τον ξένο, που βλέποντάς τον νεκρό η Μητέρα φώναζε: 

Ω, Υιέ μου και Θεέ μου, αν και στα σπλάχνα πληγώνομαι και στην καρδιά σπαράζω που σε βλέπω νεκρό, 

αλλά αναθαρρώντας από την ανάστασή σου, δοξάζω. 

Και με τα λόγια αυτά ικετεύοντας τον Πιλάτο ο άρχοντας 

λαμβάνει του Σωτήρος το σώμα, 

που και με φόβο το τύλιξε σε σεντόνι και σε σμύρνα 

και το έβαλε σε τάφο, 

αυτόν που παρέχει σε όλους ζωή αιώνια και το μεγάλο έλεος.

☦ ☦ ☦ ☦ ☦ ☦ ☦

Ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας, επισκέφθηκε τον Πιλάτο και εζήτησε τό πανακήρατο Σώμα του Χριστού, που ακόμη ήταν επάνω στο Σταυρό, για να το ενταφιάσει. 

Ο άγιος Επιφάνιος Κύπρου, παίρνοντας αφορμή από την ευαγγελική διήγηση, συνθέτει μιά υπέροχη ομιλία, όπου εμφανίζει τόν Ιωσήφ να λέγει προς τον Πιλάτο: “δός μοι τούτον τόν Ξένον”.

Ο ύμνος αυτός διαβάζεται ή ακούγεται στις εκκλησίες τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ μετά την περιφορά του επιταφίου.

Απόσπασμα από τον λόγο του Αγίου Επιφανίου, Αρχιεπισκόπου Κύπρου (4ος — 5ος αι.)
agiosminas

«Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός» - «Ἔστησαν τά τριάκοντα ἀργύρια»

«Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός 

ἀτιμίαν δι᾽ ἡμᾶς ὑπέμεινε· 

τάς ἀκάνθας ἡ κεφαλή· 

ἡ ὄψις τά ἐμπτύσματα· 

αἱ σιαγόνες τά ῥαπίσματα· 

τό στόμα τήν ἐν ὄξει κερασθεῖσαν χολήν τῇ γεύσει· 

τά ὦτα τάς δυσσεβεῖς βλασφημίας· 

ὁ νῶτος τήν φραγγέλωσιν καί ἡ χείρ τόν κάλαμον· 

αἱ τοῦ ὅλου σώματος ἐκτάσεις ἐν τῷ σταυρῷ· 

τά ἄρθρα τούς ἥλους· καί ἡ πλευρά τήν λόγχην. 

Ὁ παθών ὑπέρ ἡμῶν καί παθῶν ἐλευθερώσας ἡμᾶς, 

ὁ συγκαταβάς ἡμῖν φιλανθρωπίᾳ καί ἀνυψώσας ἡμᾶς, 

παντοδύναμε Σωτήρ, ἐλέησον ἡμᾶς».

youtube

«Ἔστησαν τά τριάκοντα ἀργύρια 

τήν τιμήν τοῦ τετιμημένου, 

ὅν ἐτιμήσαντο ἀπό υἱῶν Ἰσραήλ. 

Γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε, 

ἵνα μή εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν· 

τό μέν πνεῦμα πρόθυμον, ἡ δέ σάρξ ἀσθενής· 

διά τοῦτο γρηγορεῖτε!»

«Ἔδωκαν εἰς τό βρῶμά μου χολήν 

καί εἰς τήν δίψαν μου ἐπότισάν με ὄξος· 

σύ δέ, Κύριε, ἀνάστησόν με, καί ἀνταποδώσω αὐτοῖς».

 

youtube

Ὅτε οἱ ἔνδοξοι Μαθηταί, ἐν τῷ νιπτῆρι τοῦ Δείπνου ἐφωτίζοντο...

Ὅτε οἱ ἔνδοξοι Μαθηταί, 

ἐν τῷ νιπτῆρι τοῦ Δείπνου ἐφωτίζοντο, 

τότε Ἰούδας ὁ δυσσεβής, 

φιλαργυρίαν νοσήσας ἐσκοτίζετο, 

καὶ ἀνόμοις κριταῖς, 

σὲ τὸν δίκαιον Κριτὴν παραδίδωσι. 

Βλέπε χρημάτων ἐραστά, 

τὸν διὰ ταῦτα ἀγχόνῃ χρησάμενον, 

φεῦγε ἀκόρεστον ψυχὴν 

τὴν Διδασκάλῳ τοιαῦτα τολμήσασαν. 

Ὁ περὶ πάντας ἀγαθός, 

Κύριε δόξα σοι.

youtube

Ἐρχόμενος ὁ Κύριος, πρός τό ἑκούσιον Πάθος...

Ἐρχόμενος ὁ Κύριος, πρὸς τὸ ἑκούσιον Πάθος, 

τοῖς Ἀποστόλοις ἔλεγεν ἐν τῇ ὁδῷ. 

Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα,

καὶ παραδοθήσεται ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, 

καθώς γέγραπται περὶ αὐτοῦ. 

Δεῦτε οὖν καὶ ἡμεῖς, κεκαθαρμέναις διανοίαις, 

συμπορευθῶμεν αὐτῷ, καὶ συσταυρωθῶμεν, 

καὶ νεκρωθῶμεν δι’ αὐτόν, ταῖς τοῦ βίου ἡδοναῖς, 

ἵνα καὶ συζήσωμεν αὐτῷ, καὶ ἀκούσωμεν βοῶντος αὐτοῦ, 

οὐκέτι εἰς τὴν ἐπίγειον Ἱερουσαλήμ, διὰ τὸ παθεῖν, 

ἀλλὰ ἀναβαίνω πρὸς τὸν Πατέρα μου, καὶ Πατέρα ὑμῶν, 

καὶ Θεόν μου, καὶ Θεὸν ὑμῶν, 

καὶ συνανυψῶ ὑμᾶς εἰς τὴν ἄνω Ἱερουσαλήμ, 

ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.

youtube